به گزارش پورتال رسمی شورای نگهبان، مطابق اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی «رییس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوا، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.»
درخصوص اینکه آیا واژه «رجال» شامل زنان هم میشود یا نه، اختلاف نظر وجود دارد، اما در عین حال «مرد بودن» از شرایط کاندیداهای ریاست جمهوری نیست، توضیح آنکه :
در نگاه اجمالی به صفت رجل در اصل مذکور موضوع مرد بودن رئیس جمهوری به ذهن متبادر میشود. اما عدهای از حقوقدانان و افراد در تفسیر واژه رجل در اصل یاد شده معتقدند که رجال در این اصل بر معنی لغوی و حقیقی خود به کار نرفته است لذا منظور از آن مردان نیست بلکه رجال به معنی شخصیتها و افراد شاخص است و با این برداشت شامل زنان نیز میشود. (حقوق اساسی، سیدجلال الدین مدنی ، نشر همراه، ص ۲۸۸)
از نظر متون مذهبی نظیر قرآن نیز علی رغم اینکه در موارد متعددی رجال به معنای مرد بودن و در مقابل زنان بکار رفته و اما در عین حال در مواردی نیز رجال به معنی اشخاص به کار رفته و میتوان گفت که خاص مردان نیست.
همچنین با مراجعه به مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی نیز مشخص میشود که در هنگام تدوین قانون اساسی، خبرگان حاضر در جلسات دو گونه نظر داشتهاند:
عدهای با توجه به اینکه منصب ریاست جمهوری شغلی همانند قضا، یا مرجعیت نیست تصدی آن توسط زنان واجد شرایط را بدون اشکال دانستهاند لذا قید رجال را نه تنها غیر لازم بلکه بر خلاف مبانی حقوقی میدانستند. (صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی قانون اساسی ج۳ ص ۱۷۷۰)
گروه دوم که اکثریت نمایندگان را تشکیل میدادند عقیده داشتند تصدی ریاست جمهوری نوعی حکومت و ولایت است و حکومت تنها خاص قضا و مرجعیت نیست بلکه طبع این منصب که به نوعی مقتضی حاکمیت ولو در حد معینی است نمیتواند به زنان واگذار شود زیرا مضامین وارده و نیز فتاوی مشهور از پرداختن زنان به حکومت به معنی خاص ابا دارد. (همان مدرک ص،۱۷۷۱ ۱۷۶۸)
لازم به ذکر است از منظر شورای نگهبان که بر اساس اصل 98 قانون اساسی تنها مرجع قانونی تفسیر قانون اساسی است، هنوز تفسیر رسمی از این واژه در اصل 115 ارائه نگردیده چنانکه دکتر کدخدائی سخنگوی شورای نگهبان در این زمینه میگوید: «شورای نگهبان هیچ گاه رجل سیاسی را تفسیر نکرده و هر چه تا کنون مطرح شده صرفاً از سوی نشریات و نهادهای حقوقی بوده است.» بر این اساس مرد بودن از شرایط کاندیداهای ریاست جمهوری نیست چنانکه سخنگوی شورای نگهبان میگوید: «در گذشته هم از قشر بانوان کسانی بودند که ثبت نام کردند و شورای نگهبان در این زمینه نظر خاصی ندارد و منع خاصی هم وجود ندارد، قانون خاصی هم نسبت به ثبت نام و بررسی صلاحیت بانوان وجود ندارد... شورای نگهبان هیچ گاه به صرف اینکه فردی که ثبت نام کرده مرد است یا زن اظهار نظر نکرده است و هرگاه زنی رد صلاحیت شده به خاطر نداشتن صلاحیت عمومی بوده است.» (شورای نگهبان : رئیس جمهور شدن زنان منعی ندارد ، پایگاه خبری تحلیلی فرارو ،22/1/1388 )
منبع : پورتال رسمی شورای نگهبان